Şehir merkezlerinde yeşil alanların temini ve bakımı, şehir sakinlerinin günlük stresle başa çıkabilmelerini desteklemek için önemlidir. Ancak devam eden kentleşme süreci ve mevcut yeşil alanlar üzerindeki baskılar, bu alanların varlığını tehlikeye atmaktadır.

Modern kentleşmiş toplumlarda, akut ve kronik stres giderek artan bir sorundur ve sağlık üzerine uzun vadeli olumsuz etkileri vardır. Stres, tükenmişlik sendromu gibi ruh sağlığı sorunlarının yanı sıra kalp, sindirim sistemi, bağışıklık sistemi ve sinir sistemi hastalıklarıyla ilişkilidir. Avrupa’da işle ilgili başlıca sorunlar arasında kas-iskelet sistemi rahatsızlıkları ilk sırada yer alırken, ikinci sırada stres ve anksiyete gelmektedir.

Avrupa, Kuzey Amerika ve Asya’da yapılan birçok çalışma, yeşil alanların insanların ruh halinin yanı sıra konsantrasyonunu ve performansını da iyileştirdiğini bildirmiştir. Bununla birlikte doğa resimlerine maruz kalmanın bile bilişsel performans üzerine olumlu etkileri olduğu gösterilmiştir. Japonya’da yapılan bir çalışmada, ormanlık alan ziyaretlerinin kan basıncını ve kortizol seviyesini düşürdüğü, sempatik sinir aktivitesini ise baskıladığı bildirilmiştir.

Finlandiya’nın başkenti Helsinki’de şehir parkı ve kentsel ormanlık alana yapılan ziyaretlerin psikolojik ve fizyolojik etkileri araştırılmıştır. Yeşil çevrenin stres azaltma etkisinin gösterilmesi için kişilerin tükürük kortizol konsantrasyonları ölçülmüştür. Hem park hem de ormanlık alana yapılan ziyaretlerin benzer şekilde olumlu etki gösterdiği ve stres azaltma etkisi olduğu bulunmuştur.

Kentleşme süreci hızla devam ederken, yeşil alanların sayısının ve yoğunluğunun arttırılması önem taşımaktadır. Gelecek nesillerin şehir yaşamında stres seviyelerinin düşürülmesi ve kronik hastalıklardan korunabilmeleri için yeşil çevrenin öneminin yöneticiler tarafından anlaşılması şarttır.

Kaynakça:

Europe in figures – Eurostat Yearbook, 2011. Europan Commission.

Lee J, Tyvainen L, Tsunetsugu Y ve ark. Nature thrapy and preventive medicine. In J. Maddock Social and Behavional Health, 2012, 325-350.

Tsunetsugu Y, Lee Y, Park B. Physiological and psychological effects of viewing urban forest landscapes assessed by multipl measurements. Landscape and Urban Planning, 2013, 113, 90-93.

Tyrvainen L, Ojala A, Korpela K ve ark. The influence of urban green environments on stress relief measures: A field experiment. Journal of Environmental Psychology, 2014, 38, 1-9.